دهان‌شویه | آشنایی با انواع دهان‌شویه و راهنمای خرید بهترین نوع آن

دهان‌شویه یکی از محصولات ضروری مراقبت دهان و دندان است که نقش مؤثری در حفظ سلامت لثه‌ها، از بین بردن باکتری‌ها و خوشبو نگه داشتن نفس دارد. استفاده‌ی منظم از دهان‌شویه می‌تواند به کاهش تشکیل پلاک‌های دندانی، پیشگیری از پوسیدگی و حتی درمان التهاب‌های لثه کمک کند. در ادامه با انواع دهان‌شویه، ترکیبات مؤثر، نحوه‌ی استفاده و نکات مهم هنگام خرید آن آشنا می‌شویم.

دهان‌شویه چیست و چه کاربردی دارد؟

دهان‌شویه محلولی مایع است که پس از مسواک و نخ دندان برای پاکسازی بیشتر دهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول با از بین بردن باکتری‌های باقی‌مانده در فضاهای بین دندانی و سطح زبان، باعث کاهش بوی بد دهان و افزایش حس طراوت می‌شود.
دهان‌شویه‌ها معمولاً حاوی ترکیباتی مانند کلرهگزیدین، فلوراید، اسانس‌های طبیعی، الکل یا مواد ضدباکتری هستند.

انواع دهان‌شویه

دهان‌شویه‌ها بر اساس ترکیبات و کاربردشان به چند گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

1. دهان‌شویه درمانی (دارویی): حاوی موادی مانند کلرهگزیدین یا فلوراید برای درمان التهاب لثه، زخم‌های دهانی و کاهش پلاک دندانی.
   (نمونه: دهان‌شویه کلرهگزیدین ۰.۲٪)

2. دهان‌شویه زیبایی (آرایشی): هدف اصلی آن خوشبو کردن دهان و ایجاد حس تازگی است و خاصیت درمانی خاصی ندارد.

3. دهان‌شویه مخصوص دندان‌های حساس: حاوی ترکیبات ضد‌تحریک برای کاهش حساسیت دندان به سرما و گرما.

4. دهان‌شویه کودکان: بدون الکل و با طعم ملایم میوه‌ای برای استفاده ایمن توسط کودکان طراحی می‌شود.

مزایای استفاده از دهان‌شویه

• کاهش بوی بد دهان و ایجاد حس تازگی

• کاهش تجمع باکتری‌ها و پلاک‌های دندانی

• کمک به پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها

• تقویت مینای دندان در دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید

• درمان و تسکین التهاب یا زخم‌های لثه و دهان

بهترین برندهای دهان‌شویه در بازار

در میان برندهای ایرانی و خارجی، برخی به دلیل کیفیت بالا و ترکیبات مؤثرتر محبوبیت بیشتری دارند:

• Listerine (لیسترین)

• Oral-B (اورال بی)

• Elmex (المکس)

• Sensodyne (سن‌سوداین)

• Vi-One (وی وان)

• پروزر، ایرشا و پونه از برندهای معتبر ایرانی

نحوه صحیح استفاده از دهان‌شویه

1. حدود ۲۰ تا ۳۰ میلی‌لیتر از دهان‌شویه را در دهان بریزید.

2. محلول را به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در دهان بچرخانید تا به تمام نواحی برسد.

3. پس از استفاده، آن را قورت ندهید و تا ۳۰ دقیقه از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

4. استفاده روزی ۱ تا ۲ بار (صبح و شب) بهترین نتیجه را دارد.

در صورت استفاده از دهان‌شویه‌های درمانی، حتماً مطابق دستور دندان‌پزشک عمل کنید.

ویژگی‌های یک دهان‌شویه خوب

• فاقد الکل برای جلوگیری از خشکی دهان

• دارای ترکیبات ضدباکتری مؤثر مانند CPC یا کلرهگزیدین

• دارای فلوراید برای تقویت مینای دندان

• طعم ملایم و غیر‌تحریک‌کننده

• مناسب برای استفاده روزانه

• دارای تأییدیه از وزارت بهداشت یا مراجع معتبر بین‌المللی

شرایط نگهداری دهان‌شویه

برای حفظ کیفیت و اثر بخشی دهان‌شویه، رعایت شرایط نگهداری بسیار مهم است:

• دهان‌شویه را در دمای اتاق (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد) و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.

• از یخ‌زدگی یا حرارت بالا جلوگیری کنید، چون ممکن است ترکیبات فعال آن تغییر کنند.

• درب بطری را محکم ببندید تا از تبخیر یا آلودگی جلوگیری شود.

• دور از دسترس کودکان نگهداری شود، به‌ویژه انواع درمانی یا حاوی الکل.

• پس از باز شدن، ترجیحاً ظرف ۶ ماه تا یک سال مصرف شود.

عوارض دهان‌شویه

اگرچه دهان‌شویه‌ها در صورت استفاده صحیح بی‌خطر هستند، اما مصرف بیش‌ازحد یا نادرست آن‌ها می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود:

• خشکی دهان: دهان‌شویه‌های حاوی الکل باعث کاهش رطوبت دهان و در نتیجه خشکی و ترک‌خوردگی لثه‌ها می‌شوند.

• تغییر رنگ دندان‌ها: استفاده طولانی از دهان‌شویه‌های حاوی کلرهگزیدین ممکن است باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی دندان شود.

• تحریک لثه یا زبان: برخی ترکیبات معطر یا الکلی ممکن است باعث سوزش و التهاب شوند.

• تغییر در حس چشایی: در برخی افراد دهان‌شویه‌های قوی موقتاً باعث کاهش توانایی در تشخیص مزه‌ها می‌شوند.

• از بین رفتن تعادل باکتری‌های مفید: استفاده بی‌رویه می‌تواند فلور طبیعی دهان را تغییر دهد و منجر به عفونت‌های قارچی شود.

✅ برای پیشگیری از این عوارض، همیشه از دهان‌شویه‌های بدون الکل، با ترکیبات استاندارد و مطابق نیاز دهان خود استفاده کنید.